Jan Strzelecki (ur. 4 lipca 1919, zm. 11 lipca 1988) – polski socjolog, socjalista, eseista i taternik, żołnierz Powstania Warszawskiego i opozycjonista.
Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Po wrześniu 1939 współorganizował działalność konspiracyjną i publikował w prasie podziemnej. Walczył na Żoliborzu w Powstaniu Warszawskim. Dwukrotnie ranny i odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wojnie został aresztowany przez kilka tygodni pod nieprawdziwym zarzutem przynależności do Zrzeszenia WiN. Ukończył socjologię, doktoryzował się, a habilitację uzyskał w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie.
Należał do PZPR (od grudnia 1948). Prowadził też działalność w opozycji demokratycznej za co w 1979 usunięto go z partii. Był członkiem Klubu Krzywego Koła i Towarzystwa Kursów Naukowych, doradcą „Solidarności”. Internowany w stanie wojennym, zwolniony ze względu na stan zdrowia, ale kontynuował działalność w NSZZ „Solidarność”.
Od lat 40 Jan Strzelecki jest aktywnym taternikiem i narciarzem. Fascynację górami zawdzięczał ojcu Władysławowi Strzeleckiemu, wybitnemu turyście i działaczowi taternickiemu (jego imię nosiło Schronisko w Pysznej). Nie miał zacięcia sportowego, ale jest autorem i współautorem kilku dróg tatrzańskich. Działał również w Alpach, na Spitzbergenie i Ameryce. Pasjonat narciarstwa górskiego, uczestnik zawodów, który nad miejsce stawiał udział. Włączał się w prace organizacyjne środowiska taternickiego. Znany ze skromności i osobistego ciepła.
„W działaniach swoich, jak i w całej swojej postawie, był skromny. Myślę, że taka była jego cecha jako myśliciela (…), był bardziej myślicielem niż uczonym czy pracownikiem nauki. Znaczył i znaczy w życiu umysłowym i duchowym naszego kraju więcej, niż o nim pisano” – wspominał go pierwszy premier III Rzeczypospolitej Tadeusz Mazowiecki.
Jan Strzelecki zmarł tragicznie. W nocy z 29 na 30 czerwca 1988 został ciężko pobity na warszawskiej ulicy, już nie odzyskał przytomności. W procesie sądowym skazano dwóch mężczyzn, na których ciążyły też inne przestępstwa.
31 sierpnia 2006 pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Źródła: Wikipedia oraz opracowanie Józefa Nyki